ՆՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈւԹՅՈւՆ Արցախի գրչությա

ՆՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈւԹՅՈւՆ
Արցախի գրչության կենտրոնները: Ալբոմ-ուսումնասիրություն: Եր. «Նաիրի» հրատ., 220 էջ, 2015:

Մ. Մաշտոցի անվան Մատենադարանը հրատարակել է բանասիրական գիտությունների թեկնածու Թամարա Մինասյանի «Արցախի գրչության կենտրոնները» ալբոմ-ուսումնասիրությունը, որը նվիրված է Արցախի և այն շրջանների միջնադարյան գրչության կենտրոններին, որոնք տարբեր ժամանակաշրջաններում ընդգրկված են եղել Արցախի պատմաաշխարհագրական և վարչաքաղաքական տարածքում: Արցախ աշխարհը, լինելով հայ գրավոր մշակույթի և գրչության հնագույն կենտրոններից, նրա գրչատներում ստեղծվել են հազարավոր ձեռագրեր, որոնց միայն մի մասն է պահպանվել: Սույն գրքում ներկայացված են Արցախի գրչության կենտրոնները` ըստ գավառների՝ սկսելով ամենախոշոր Խաչեն գավառից և նրա հոգևոր կենտրոն Գանձասարից, այնուհետև հաջորդաբար՝ Մեծառանց (Մեծիրանաց) Սբ. Հակոբա վանքի, Խադավանքի, Դադիվանքի, Դիզակ գավառի ու Գտչավանքի, Վարանդա և Ջրաբերդ գավառների գրչության կենտրոնները: Հենվելով ձեռագիր և վիմագիր նյութերի, մատենագրական տեղեկությունների վրա՝ այս պատկերագիրք-ուսումնասիրության մեջ տրված է գրչակենտրոնների նկարագիրը, ամբողջացված է հայտնի գրիչների և ծաղկողների ձեռագրական վաստակը: Ուսումնասիրությունն ունի ցանկեր, որտեղ ներկայացված են յուրաքանչյուր գրչության կենտրոնում ընդօրինակված ու պահպանված ձեռագրերը, ձեռագրի բովանդակությունը, գրչության վայրը և ժամանակը, գրչի, ծաղկողի և ստացողի անունները, այն վայրը, որտեղ այժմ պահվում է ձեռագիրը: Գրքի պատկերաշարում ներառված են ոչ միայն Արցախում նկարազարդված, այլ նաև այնտեղ պահված ձեռագրերը:
ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆ
Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտ



9

Результаты (английский) 1:

The new edition
Artsakh educational centers. Album-study. H. "Nairi" Publishers, 220 pages, 2015. M. Matenadaran has published a Candidate of Philology Tamara Minasyan: "Artsakh educational centers" album-examination, which is dedicated to Artsakh and regional centers of medieval manuscripts, which were included in Artsakh in different historical periods and political area. Artsakh, and the Armenian written culture of ancient writing center, the workshops were created thousands of manuscripts, of which only a part is preserved. This book presents the Artsakh educational centers in the provinces, starting with the largest and the spiritual center of Khachen province of Gandzasar, then successively, Metsarants (Metsiranats) Church. Monastery, Khadavanki, Dadivank, Gtchavank Dizak province and Varanda provinces Jraberd and educational centers. Relying on subscript and lapidary materials, bibliographical information on this research given the grchakentronneri-illustrated description of the completed manuscript known pens and tsaghkoghneri earnings. The study has a list where each are copied and saved in the center of calligraphy scrolls, manuscripts content, place and time of writing, pen, prosperous and recipient names, the place where the manuscript is kept. Constellation is included in the book is illustrated not only in Artsakh, but also manuscripts stored there. MATENADARAN Mesrop Mashtots Institute of Ancient Manuscripts Institute 9